VLAIO: BYDV-predictor: naar een geïntegreerde aanpak van het gerstvergelingsvirus in wintergranen

VLAIO staat voor Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen

Projectomschrijving:

Het project heeft als doelstelling een geïntegreerde beheersingsstrategie voor het gerstvergelingsvirus (BYDV) uit te werken. Deze IPM-aanpak moet graantelers meer houvast geven bij het nemen van bestrijdingsmaatregelen en de efficiëntie ervan verhogen. Daartoe zal binnen de context van het project een beslissingsondersteunend adviessysteem worden uitgewerkt. Dit adviessysteem zal steunen op volgende pijlers: (1) een regionaal detectieplatform voor het vaststellen van de virulentie van graanbladluizen; (2) een holistisch model dat de bladluisdruk voorspelt bij de opkomst van de wintergranen in het najaar; (3) een stochastisch model gesteund op weersvariabelen die de dynamiek (duur cycli, reproductie, mobiliteit,…) van bladluizen in wintergraangewassen weergeeft; (4) informatie over rassengevoeligheid/-tolerantie, teelttechnische beheersingsmaatregelen en oordeelkundig gebruik van insecticiden.

De onderzoekactiviteiten tijdens het project zullen tevens inzicht brengen in de rol van zomerwaardgewassen (i.e. maïs en grassen) en opslagplanten op de aanwezigheid van bladluizen en BYDV in wintergranen, de samenstelling van de BYDV populatie in Vlaanderen en het belang ervan voor transmissie en beheersing, de impact van bestrijdingsmaatregelen voor wintergraanluizen op de populatie van natuurlijke vijanden en de eventuele aanwezigheid van resistentie/tolerantie bij bladluizen t.a.v. de diverse werkingswijzen van insecticiden. Tevens zullen naast de installatie van detectieplatforms voor het vaststellen van virulentie bij bladluizen screeningsmethodieken ontwikkeld worden om op een objectieve wijze rasresistentie, resp.-gevoeligheid voor BYDV vast te stellen.

Het project zal focussen op alle wintergranen (vooral tarwe en gerst, maar er zullen ook observaties in triticale en spelt gebeuren). Wat betreft de bladluissoorten zal het project vooral focussen op Rhopalosiphum padi, Sitobion avenae en Metopolophium dirhodum maar ook de rol van Rhopalosiphum maydis bij de overdracht van BYDV naar onze wintergranen zal onderzocht worden.

Rol PIBO-campus en partners:

PIBO-Campus neemt deel aan dit project in onderaanneming van Universiteit Gent. Universiteit Gent is promotor van het project, Inagro is partner.

In het project neemt PIBO-Campus volgende taken op zich:

Sinds het najaar van 2018 worden verschillende maïs- en graanpercelen opgevolgd m.b.t. de aanwezigheid van bladluizen (grote graanluis, vogelkersluis en roos-grasluis):
- Seizoen 2018 – 2019 (codering ‘W’)
  - 3 maïspercelen in het najaar van 2018
  - 3 graanpercelen (2 gerst, 1 tarwe). Op alle 3 de graanpercelen werden opbrengstveldjes aangelegd (5 herhalingen behandeld en 5 herhalingen onbehandeld tegen bladluizen).
- Seizoen 2019 – 2020 (codering ‘X’)
  - 4 maïspercelen in het najaar van 2019
  - 4 graanpercelen (4 gerst). Op alle 4 de graanpercelen werden opbrengstveldjes aangelegd.
- Seizoen 2020 – 2021 (codering ‘Y’)
  - 3 maïspercelen in het najaar van 2020
  - 3 graanpercelen (1 gerst, 1 tarwe en 1 spelt). Op alle 3 de graanpercelen worden opbrengstveldjes aangelegd.

De percelen maïs – granen werden zodanig gekozen dat ze op een korte afstand (max. 100 m) van elkaar liggen. De idee hierachter is dat bladluizen bij de oogst van de maïs migreren naar het nabijgelegen graanpercelen. Bij de oogst van de granen migreren ze vervolgens opnieuw naar nabijgelegen maïspercelen.

Bij het waarnemen niet enkel de aantallen luizen geteld, maar worden ook monster genomen van zowel luizen als plantmateriaal. De luizen worden onderzocht op aanwezigheid van resistentiegenen t.a.v. insecticiden en de aanwezigheid van het BYDV-virus. Ook in de plantstalen wordt gezocht naar aanwezigheid van het virus.

Doel van deze waarnemingen en staalnames is het ontwikkelen van een predictiemodel voor de migratie van bladluispopulaties en de te verwachten virusoverdracht, gekoppeld aan weers-, perceels- en teelttechnische gegevens. Op basis van deze gegevens wordt door UGent een ELISA BYDV detectienetwerk opgebouwd. Na de uitrol hiervan zullen landbouwer zowel bladluizen als plantmateriaal kunnen laten testen op de aanwezigheid van het BYDV-virus.

Deelnemen aan meetings van het projectconsortium (max. 4 per jaar) en van de gebruikersgroep (min. 1 per jaar)

Looptijd: 01 januari 2018 – 31 december 2021