VZW
PIBO-Campus

SALK: Duurzaam gebruik van dierlijke mest

Projectomschrijving 

SALK = Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat

• Planperiode 2013-2019
• Project ‘Duurzaam gebruik van dierlijke mest’

Aanleiding van het project: In Limburg 2 grote landbouwstreken te onderscheiden

• Te verklaren op basis van bodemkaart: in functie van het aanwezig bodemtype heeft zich specialisering en professionalisering voorgedaan:
  • in het Noorden: voornamelijk veehouderij (op de zandgronden)
  • in het Zuiden: voornamelijk akkerbouw (op de leem-/zandleemgronden)

Gevolgen:

• Noord-Limburg: groot mestaanbod
  • vnl. Bree, Peer, Bocholt en Meeuwen-Gruitrode
• Zuid-Limburg: grote mestacceptatiegraad
  • vnl. Heers, Gingelom, Sint-Truiden en Tongeren

Vraag- en aanbodanalyse op basis van cijfers VLM:

• Mestacceptatiegraad
• Maximale benutting afzetpotentieel mest uit N-Limburg in Zuid-Limburg
• Bereikbaarheid
• Gewassen

• Hier zien we dat er 26.000 m³ binnen Limburg werd afgezet (langeafstandstransport)
• Maar tegelijk ook potentieel voor 70.000 m³ die uit andere provincies werd aangevoerd
  • tegenstrijdig want:
    • Mestoverschot in N-Limburg
    • Mest naar mestverwerkingsinstallaties: duurder dan langeafstandstransport
      • eerst proberen om op provinciaal niveau een oplossing te zoeken

Overleg met veehouders enerzijds en akkerbouwers anderzijds

• draagvlak?
• Belangrijke voorwaarden voor aanvoer naar het zuiden:
• • Homogeniteit van de mest
  • Gekende nutriëntwaarde (mestbankaangifte op basis hiervan, geen forfaitaire waardes)
  • Directe beschikbaarheid

• Belangrijkste voorwaarde voor afzet vanuit het noorden: prijs voor afzet (transport + uitrijden)

Enige mogelijkheid om tegemoet te komen aan deze 3 voorwaarden: mestopslag bouwen in Zuid-Limburg

• Mixen voor homogeniteit
• Staalname & analyse voor gekende inhoud (nutriënten)
• Mestopslag ter plaatse voor directe beschikbaarheid in drukke periodes en vullen in rustigere periodes

Strategische ligging

• Goede ontsluiting (transport van N- naar Z-Limburg)
• Goede bereikbaarheid van de te bemesten percelen

Projectverloop tot hiertoe:

• Rechtstreeks transport van veehouderijen in Noord-Limburg naar akkers in Zuid-Limburg
  • voorwaarde is dat de putten gemixt kunnen worden
  • Hiervan wordt staal genomen berekening toe te dienen dosis (o.b.v. normen en richtwaarden per teelt of evt. bodemanalyse)
  • Op die manier voldaan aan 2 van de 3 voorwaardes, nl. homogene mest met gekende inhoud
  • 3^de voorwaarde, nl. directe beschikbaarheid, is met de bouw van mestsilo veel beter te garanderen, maar we blijven afhankelijk van een loonwerker (al is knelpunt voor de loonwerker in huidige situatie dat er veel meer personeel nodig is dan wanneer de silo in de regio van de te bemesten percelen zou staan)
  • Afstemming vraag-aanbod door PVL Bocholt en PIBO-campus Tongeren

• cvba LIMCOMEST (maart 2016)
  • LIMCOMEST = Limburgse Coöperatieve voor Mestgebruik
    • 12 veehouders
    • 9 akkerbouwers
    • Praktijkcentra: PIBO-campus vzw en PVL vzw
  • Bestuurd door Raad van Bestuur/Algemene Vergadering
    • vertrouwensrelatie, overleg tussen vraag- en aanbodzijde
  • 2-zijdig draagvlak creëren (win-win)
    • • Veehouders: garantie op mestafzet
      • Akkerbouwers: zekerheid van mestontvangst, kwaliteit, gekende inhoud
  • Overeenkomst opstellen (volumes/eenheden)
  • Rekening houden met factoren die invloed kunnen hebben op het projectverloop
    • weers-/bodemomstandigheden die niet toelaten drijfmest te rijden

• Tussen 2016 en 2019 zijn er al enkele akkerbouwers bijgekomen in de coöperatie
• Het weer en daarmee ook de bodemtoestand is belangrijke factor (zeker in voorjaar: structuurschade vermijden!)
  • Soms engagement bij akkerbouwers om mest af te nemen, maar op dat moment  niet mogelijk
• Tot hiertoe goede samenwerking/afspraken met betreffende loonwerker (niet evident om rechtstreeks transport te doen, vergt veel planning en personeel)

Volgende fase:

• Bouw mestsilo incl. mixers (3.700 m³)

Er werd gekozen voor betonnen silo vanwege:

• Onderhoudsvrij
• Goed te mixen
• Niet zo gevoelig voor beschadigingen (duurzaamheid)
• Snelle levertijd

In praktijk: mestverzamelpunt

• Transport veehouderij à mestsilo: staal
• Transport mestsilo à akkers: staal
• Aan- en afvoer mestsilo worden losgekoppeld

Locatie: pcfruit (vergunning werd afgeleverd)

Openbare aanbesteding voor mestsilo en bouwwerken (bestek uitgeschreven) è opdracht werd gegund, start werken: waarschijnlijk januari 2021

Rol PIBO-campus en projectpartners:

Copromotor met Provincie Limburg en PVL

Looptijd: september 2014 – december 2020 (na afloop blijven PIBO-campus en PVL Bocholt echter structureel in hun werking vraag en aanbod op elkaar afstemmen)